เพราะอะไรเราถึงชอบไปปรึกษาคนนี้กันนะ?

เคยรู้สึกไหมว่าเวลาที่เรามีเรื่องไม่สบายใจ อยากพูดคุย อยากปรึกษากับใครบางคน เรามักจะเลือกพูดคุยบางคนเท่านั้น คนที่เราไปพูดคุยหรือปรึกษาด้วยนั้นอาจจะไม่ใช่คนที่เราอยู่ด้วยบ่อยๆ บ้างก็เป็นพ่อแม่ เพื่อน รุ่นพี่ รุ่นน้อง หรือคนใกล้ตัว จุดร่วมหนึ่งที่เหมือนกันคือเราสบายใจที่จะพูดคุยหรือปรึกษาเรื่องต่างๆกับพวกเขา อาจจะด้วยบุคลิกของเขา นิสัย วิธีการพูดที่ดูเหมือนเข้าใจเรา การฟังเรื่องของเราอย่างตั้งใจ หรืออะไรก็ตามแต่ เหล่านี้ก็เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เรารู้สึกว่าเขารับฟังเรา แต่คุณเคยคิดไหมว่านอกจากสิ่งที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว มีคุณลักษณะแบบไหนอีกที่ทำให้เราสบายใจที่จะคุยกับพวกเขา ลองมาดูกันว่าพวกเขามีคุณลักษณะแบบนี้หรือไม่ . Congruence or Genuineness ความสอดคล้องหรือความจริงแท้ คนที่มีคุณลักษณะแบบนี้จะแสดงออกด้วยความจริงใจ ไม่เสแสร้ง ไม่ว่าจะมีความคิด ความรู้สึก ทัศนคติอย่างไรต่อเรื่องราวหรือประสบการณ์ของเราที่เขาได้รับฟังก็ตาม แต่การแสดงออกด้วยความจริงใจนี้ก็เป็นไปด้วยความห่วงใย อยู่บนพื้นฐานของความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน . Unconditional Positive Regard การยอมรับทางบวกอย่างไม่มีเงื่อนไข คนที่มีคุณลักษณะแบบนี้จะยอมรับว่าคนที่เขาพูดคุยด้วยนั้นก็เป็นมนุษย์คนหนึ่งที่มีความผิดพลาดได้ เขาจะไม่ตัดสินสิ่งที่เราทำ คิด หรือรู้สึกว่าเป็นเรื่องที่ถูกหรือผิด แต่เขาจะยอมรับเราด้วยใจที่เปิดกว้าง แม้ว่าบางเรื่องเขาจะไม่เห็นด้วยก็ตาม แต่เขาก็จะไม่สร้างเงื่อนไขให้เราเพื่อยอมรับเรา เช่น “ฉันจะยอมอยู่ข้างเธอนะ ถ้าเธอไปขอโทษเขา” . Accurate Empathic Understanding การเข้าอกเข้าใจอย่างถูกต้อง คนที่มีคุณลักษณะแบบนี้จะเข้าอกเข้าใจในเรื่องราวหรือประสบการณ์ที่เราได้เล่าให้เขาฟัง เป็นการที่เข้ามารับรู้โลกของเรา แม้ว่าเขาจะไม่เคยมีประสบการณ์หรือความรู้สึกนั้นเลยแต่ก็เข้าใจว่ามันเกิดขึ้นได้ โดยเขาจะไม่เอาทัศนคติของตัวเองมาปน และยังแสดงให้เห็นว่าเขาเข้าใจประสบการณ์ และความรู้สึกที่เกิดขึ้นของเราอย่างถูกต้อง ทั้งนี้การเข้าอกเข้าใจ (Empathy) ไม่ใช่การเห็นอกเห็นใจ (Sympathy) การเห็นอกเห็นใจจะเป็นการที่เขาเอาตัวเองลงมาเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องราวหรือความรู้สึกของเราและทำให้เขาคล้อยตามไปกับความรู้สึกของเรา .

คุณลักษณะทั้ง 3 ที่เล่าให้ฟังนี้เป็นหัวใจหลักของ Counselor หรือผู้ให้การปรึกษาแบบบุคคลเป็นศูนย์กลาง หรือ Person-centered Therapy ที่เชื่อว่ามนุษย์มีคุณค่า เป็นคนดี สามารถพัฒนาตัวเองได้ ซึ่งคุณลักษณะทั้ง 3 นี้จะทำให้ Client หรือผู้ที่มารับการปรึกษามีสัมพันธภาพที่ดีกับผู้ให้การปรึกษา เกิดความเชื่อใจ ไว้วางใจ เปิดใจที่จะเล่าเรื่องราว ประสบการณ์ ความคิด ความรู้สึกที่เก็บซ่อนไว้ของตัวเองออกมามากขึ้นและมีแนวโน้มที่จะพัฒนาตัวเอง แก้ไขปัญหาของตัวเองได้

. แต่คุณลักษณะทั้ง 3 นี้ก็ไม่ใช่แค่สิ่งที่ Counselor จะมีได้เท่านั้น คนที่คุณชอบพูดคุยหรือปรึกษาด้วยเวลาที่ไม่สบายใจ บุคคลรอบข้างของคุณก็อาจจะมีคุณลักษณะเหล่านี้อยู่ภายในตัวเองโดยที่คุณอาจจะไม่รู้หรือไม่เคยสังเกตมาก่อน ถ้าลองนึกย้อนกลับไปดูว่าเขาคนนั้นเข้าอกเข้าใจในเรื่องราวของคุณเวลาที่คุณเล่า ไม่ตัดสินว่าสิ่งที่คุณทำนั้นถูกหรือผิด และแสดงออกอย่างจริงใจแบบที่ทำให้คุณรู้สึกได้ว่าเขาไม่เสแสร้งและไม่ทำให้คุณอึดอัด แสดงว่าเขาอาจจะมีพื้นฐานของคุณลักษณะทั้ง 3 นี้อยู่ แม้กระทั่งตัวคุณที่เคยให้คำปรึกษาเพื่อนก็อาจจะมีคุณลักษณะทั้ง 3 นี้อยู่ภายในตัวก็ได้ หรือถ้ายังไม่มีแล้วรู้สึกว่าอยากให้คำปรึกษาเพื่อนหรือคนรอบตัวได้ ก็ขอแนะนำให้ลองศึกษาและฝึกฝนดูนะครับ . เก้าอี้ตัวที. คงพล แวววรวิทย์

.

. อ้างอิง Corey, G. (2015). Theory and Practice of Counseling and psychotherapy (10th ed.). United State of America: Cengage Learning.